Η στέρηση άδειας οδήγησης ή η μη χρήση κράνους επηρεάζουν ή όχι την υπαιτιότητα σε θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα;
Κατ’ αρχάς η μη χρήση κράνους από τον οδηγό της μοτοσικλέτας συντελεί στην πρόκληση και επιτείνει το μέγεθος του δικού του θανάσιμου τραυματισμού (που με τη χρήση κράνους θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί) και εκτιμάται από το δικαστήριο σε κάποιο ποσοστό που αποτιμάται επί τοις %, ποσοστό κατά το οποίο μειώνεται η αποζημίωση που επιδικάζει το δικαστήριο στους συγγενείς του.
Η μη χρήση κράνους δεν μεταβάλει όμως την τυχόν αποκλειστική υπαιτιότητα του άλλου οδηγού για τη σύγκρουση αυτοκινήτου με μοτοσικλέτα. Η αποζημίωση καταβάλλεται μειωμένη (στην κατωτέρω απόφαση κατά 50%) λόγω της συνυπαιτιότητας του οδηγού της μοτοσικλέτας στην πρόκληση του δικού του θανάσιμου τραυματισμού, τον οποίο προκάλεσαν εν μέρει το τροχαίο ατύχημα για το οποίο είναι υπαίτιος ο οδηγός του αυτοκινήτου που άλλαξε λωρίδα κυκλοφορίας αμελώς και εν μέρει η μη χρήση του προστατευτικού κράνους από τον οδηγό της μοτοσικλέτας .
Όμως, ο οδηγός του αυτοκινήτου δεν αποκτά δικαίωμα αποζημίωσης των δικών του ζημιών από το τροχαίο ατύχημα κατά το ποσοστό συνυπαιτιότητας του οδηγού της μοτοσικλέτας για το λόγο ότι ο οδηγός της μοτοσικλέτας δεν φορούσε κράνος, διότι η συνυπαιτιότητα του οδηγού της μοτοσικλέτας αφορά μόνο το δικό του θανάσιμο τραυματισμό στο κεφάλι και όχι την πρόκληση του τροχαίου, για το οποίο αποκλειστικά υπαίτιος εξακολουθεί να είναι ο οδηγός του αυτοκινήτου (επειδή πχ άλλαξε λωρίδα κυκλοφορίας χωρίς να ελέγξει επιμελώς)
Η στέρηση ικανότητας άδειας οδήγησης δεν επηρεάζει την υπαιτιότητα. Ο κάθε οδηγός κρίνεται επί τη βάσει της οδηγικής του συμπεριφοράς και όχι βάσει τυπικών κριτηρίων άδειας ικανότητας οδήγησης ή νόμιμης κυκλοφορίας του αυτοκινήτου ή ασφάλισης αυτού. Οδηγός που στερείται άδειας οδήγησης ή πινακίδων κυκλοφορίας ή ασφαλιστηρίου ή τελών κυκλοφορίας μπορεί κάλλιστα να μην έχει καμία ευθύνη για το τροχαίο. Σκεφτείτε το εξής: όταν οδηγούμε και φτάνουμε σε μία διασταύρωση τι ελέγχουμε, ποιος έχει προτεραιότητα ή ποιος έχει άδεια ικανότητας οδήγησης; Η προτεραιότητα καθορίζει την υπαιτιότητα, όχι η άδεια οδήγησης!
Αυτό βέβαια δεν αποτελεί προτροπή να οδηγούμε χωρίς άδεια ικανότητας οδήγησης! Είναι τελείως διαφορετικό το ζήτημα των ποινικών και διοικητικών κυρώσεων που επιβάλει η Πολιτεία σε όποιον συλληφθεί να οδηγεί όχημα χωρίς να διαθέτει άδεια ικανότητας οδήγησης, αλλά αυτό θα το δούμε σε άλλη δημοσίευση μας. Εδώ θα αρκεστούμε να τονίσουμε ότι αυτές οι συνέπειες (ποινική δίωξη, διοικητικό πρόστιμο κλπ) είναι μεν βαρύτατες, αλλά επιβάλλονται από την Τροχαία αυτοτελώς, μόνο και μόνο επειδή κάποιος που οδηγεί ένα όχημα στερείται άδειας ικανότητας οδήγησης, ανεξαρτήτως τροχαίου ατυχήματος και ανεξαρτήτως υπαιτιότητας για το τροχαίο ατύχημα.
Αυτό που θέλουμε να καταστήσουμε ξεκάθαρο είναι ότι όταν συμβαίνει ένα τροχαίο δεν έχει σημασία τι είδους άδεια ικανότητας οδήγησης έχει ο οδηγός. Ακόμη και χωρίς άδεια ικανότητας οδήγησης οδηγός που τήρησε τους κανόνες του Κ.Ο.Κ. (εφόσον τους γνωρίζει ή έστω από τύχη) δεν ευθύνεται για το τροχαίο ατύχημα.
Ας δούμε όμως πώς αντιμετωπίζουν και τα δικαστήρια το ζήτημα της υπαιτιότητας σε τροχαίο ατύχημα ανεξαρτήτως άδειας ικανότητας οδήγησης καθώς και τη μη χρήση κράνους και πώς αυτή επηρεάζει την αποζημίωση . Ειδικότερα:
Το γεγονός ότι ο οδηγός της μοτοσικλέτας στερείτο άδειας ικανότητος οδήγησης δεν τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με κάποια αμελή συμπεριφορά του που συντέλεσε στην πρόκληση του θανατηφόρου τροχαίου ατυχήματος , ενώ η έλλειψη αυτή δεν ήταν κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας ικανή, ούτε μπορούσε αντικειμενικό να επιφέρει κατά τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων το επιζήμιο αποτέλεσμα, μόνη ενεργός αιτία του οποίου υπήρξε η αμελής συμπεριφορά του πρώτου εναγόμενου, ο οποίος αν είχε ελέγξει, όπως όφειλε, την κίνηση στην αριστερή λωρίδα πριν εισέλθει σε αυτήν, θα είχε αποφύγει τη σύγκρουση.
Ο ισχυρισμός δε, των εναγομένων ότι η σύγκρουση έγινε στη μεσαία λωρίδα και ότι ο θανατωθείς προσπάθησε να κάνει υπέρβαση είναι αβάσιμος καθόσον οι ως άνω συνθήκες του ατυχήματος αποδεικνύονται από τα ως άνω αποδεικτικά μέσα μεταξύ των οποίων και το από ……. σχεδιάγραμμα της τροχαίας στο οποίο τα ίχνη τροχοπέδησης – τα οποία, όπως ομολογείται από τον πρώτο εναγόμενο κατά την ανωμοτί εξέτασή του προήλθαν από το δικό του όχημα – αρχίζουν και τελειώνουν εντός του αριστερού ρεύματος κυκλοφορίας, ενώ εντός του αριστερού ρεύματος βρέθηκαν και ίχνη λαδιών.
Επομένως πρέπει να απορριφθούν ως ουσία αβάσιμα τα εκ μέρους των εναγομένων προβαλλόμενα περί αποκλειστικής υπαιτιότητας του θανατωθέντος οδηγού της μοτοσικλέτας στην πρόκληση του θανατηφόρου τροχαίου ατυχήματος (άρθρο 5 ν. ΓΠΝ/1911) απορριπτόμενου ως ουσία αβάσιμου του σχετικού λόγου εφέσεως της πρώτης και δεύτερης εφέσεως.
Εξαιτίας του ατυχήματος ο οδηγός της μοτοσικλέτας υπέστη αιμορραγικές διηθήσεις βρεγματικών και ινιακής περιοχής, συντριπτικά κατάγματα πρόσθιου, μέσου και οπίσθιου κρανιακού βάθρου, υπαραχνοειδή αιμορραγία ημισφαιρίων του εγκεφάλου και της παρεγκεφαλίδας, διάσπαρτες αιμορραγικές θλάσεις των μετωπιαίων και βρεγματικών λοβών, κατάγματα πλευρών άμφω, κάκωση θωρακικής μοίρας σπονδυλικής στήλης, αιμοθώρακα άμφω, ρήξη πνευμόνων άμφω, ρήξη σπληνός, ρήξη αριστερού νεφρού, θλάσεις εντέρου και ενδοπεριτοναϊκή αιμορραγία κοιλίας, συνεπεία των οποίων επήλθε ο θάνατός του ακαριαία.
Οι σοβαρές σωματικές κακώσεις του θανατωθέντος, που επικεντρώνονται κυρίως στην κεφαλή, θα αποφεύγονταν ή θα ήταν σαφώς ελαφρότερες με τη χρήση του προστατευτικού κράνους .
Συνεπώς η προβληθείσα ένσταση των εναγομένων συντρέχουσας αμέλειάς του στην έκταση της ζημίας του πρέπει να γίνει δεκτή ως βάσιμη και από ουσιαστική άποψη για ποσοστό 30%, καθόσον ο θανών δεν έφερε προστατευτικό κράνος .
Επομένως το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που με την εκκαλουμένη δέχτηκε τα ίδια ως προς την υπαιτιότητα και την ένσταση συντρέχοντος πταίσματος του θανόντος σε ποσοστό 30%, λόγω μη χρήσης προστατευτικού κράνους, ορθώς εκτίμησε τις αποδείξεις και ως εκ τούτου – απορριπτόμενου του σχετικού λόγου της τρίτης εφέσεως με τον οποίο οι εκκαλούντες παραπονούνται για την παραδοχή της εν λόγω ενστάσεως – ως αβάσιμου, καθώς επίσης και του σχετικού λόγου της δεύτερης εφέσεως περί συντρέχοντος πταίσματος σε ποσοστό 50%, λόγω μη χρήσης προστατευτικού κράνους και του σχετικού λόγου της αντέφεσης
Η άδεια ικανότητας οδήγησης (το λεγόμενο «δίπλωμα») είναι σαφώς απαραίτητη και κανείς δεν πρέπει να οδηγεί αυτοκίνητο ή μοτοσικλέτα χωρίς προηγουμένως να την έχει αποκτήσει, τόσο επειδή θα κινδυνεύσει όσο και λόγω των συνεπειών σε έλεγχο της Τροχαίας. Ακόμη πιο σημαντικό είναι για τον οδηγό της μοτοσικλέτας να χρησιμοποιεί το κράνος (να το φορά βέβαια στο κεφάλι, όχι να το κρατά στο χέρι!).
Ωστόσο, και αυτό είναι το ζήτημα που θέλαμε να αναδείξουμε στη δημοσίευσή μας αυτή, σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος ακόμη και θανατηφόρου η υπαιτιότητα κρίνεται αυτοτελώς με βάση αποκλειστικά τη συμπεριφορά του κάθε οδηγού και όχι βάσει της ύπαρξης ή της στέρησης άδειας ικανότητας οδήγησης.
Ίσως σας ενδιαφέρουν παρόμοια ζητήματα με τα οποία ασχοληθήκαμε όπως μη χρήση κράνου από οδηγό μοτοσικλέτας ή η κατανάλωση αλκοόλ και πώς επηρεάζουν την υπαιτιότητα στο τροχαίο ατύχημα
Εδώ μπορείτε να δείτε πληροφορίες για το γραφείο μας
ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ 